สิ้น “หม่อมเจ้าจุลเจิม ยุคล” 

หม่อมเจ้าจุลเจิม ยุคล หรือที่หลายคนคุ้นเรียกกันในวงสังคมว่า “ท่านชายใหม่” สิ้นชีพิตักษัยอย่างสงบ ณ บ้านพักในอำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อเช้าวันนี้ สิริชันษา 78 ปี ท่ามกลางความอาลัยจากญาติวงศ์ วงการทหาร และผู้ที่ติดตามบทบาทสาธารณะของพระองค์มายาวนาน. 

หม่อมเจ้าจุลเจิมประสูติเมื่อวันที่ 22 มกราคม พ.ศ. 2490 เป็นพระโอรสในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ และทรงมีเชื้อสายราชวงศ์จักรี เป็นพระราชปนัดดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว นักเรียนวชิราวุธวิทยาลัย ก่อนไปศึกษาต่อที่สหรัฐอเมริกา (Kemper Military School) และจบปริญญาตรีวิศวกรรมไฟฟ้า พร้อมปริญญาโทด้านการจัดการกีฬา. 

เส้นทางราชการของหม่อมเจ้าจุลเจิมผูกพันกับกองทัพและราชสำนัก ทรงรับราชการทหารในหน่วยสงครามพิเศษและกองทหารมหาดเล็กรับราชการ ก่อนจะทำหน้าที่เป็นนายทหารประจำส่วนพระองค์และราชองครักษ์พิเศษ ทำงานใกล้ชิดกับพระบรมวงศานุวงศ์หลายพระองค์ รวมถึงปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่เสี่ยง เช่น ภารกิจที่เขาค้อเมื่อ พ.ศ. 2518 ซึ่งได้รับพระราชทานเครื่องราชฯ ตราพิทักษ์เสรีชน (ส.ช.) ประเภทที่ 2 จากผลงานในพื้นที่. 

ในปี พ.ศ. 2562 พระองค์ได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ ให้ได้รับยศทหารชั้นนายพลเป็นกรณีพิเศษ (พลเอก) แต่ต่อมามีพระบรมราชโองการปรับลดชั้นยศลงเป็นพลตรีในปี พ.ศ. 2566 และปัจจุบันทรงยังคงปฏิบัติพระกรณียกิจบางประการในตำแหน่งนายทหารพิเศษและราชองครักษ์พิเศษประจำหน่วยมกุฎราชกุมารและหน่วยถวายความปลอดภัยฯ. 

นอกจากบทบาทในกองทัพและราชสำนัก หม่อมเจ้าจุลเจิมยังเป็นที่รู้จักในแวดวงสังคมชั้นสูงและมีบทบาทกิจกรรมต่าง ๆ ทั้งด้านกีฬาและสังคม ครอบครัวของพระองค์ประกอบด้วยบุตร-ธิดาจากการเสกสมรสสองครั้ง ได้แก่ คุณชายเหมา (หม่อมราชวงศ์รังษิพันธ์) และคุณหญิงแอร์ (หม่อมราชวงศ์จันทรลัดดา) จากพระชายาองค์แรก และอีกสองพระธิดาจากพระชายาคนปัจจุบัน ซึ่งทั้งหมดเป็นญาติกับสกุลยุคลที่มีบทบาททางสังคมมายาวนาน. 

การจากไปของหม่อมเจ้าจุลเจิมเป็นการสูญเสียของวงศ์ตระกูลและผู้ที่รู้จักพระองค์ในบทบาททั้งทางการและส่วนพระองค์ ในช่วงเวลาต่อไป ทางครอบครัวจะออกประกาศรายละเอียดพิธีการตามธรรมเนียมราชสำนักและการจัดงานสวดพระอภิธรรมต่อไป — ซึ่งเป็นเรื่องที่สังคมเฝ้าติดตามด้วยความเคารพต่อตำแหน่งและการอุทิศตนของพระองค์ตลอดยาวนานหลายทศวรรษ. 

หม่อมเจ้าจุลเจิม ยุคล คือภาพของ “ความรับใช้” ทั้งในแบบทหารและราชสำนัก — ผู้ที่ใช้ชีวิตส่วนหนึ่งเพื่อความมั่นคงและพิทักษ์พระบรมวงศานุวงศ์ เหลือไว้เพียงความทรงจำและเรื่องเล่าจากผู้ที่ร่วมงานและครอบครัวสำหรับคนรุ่นหลังต่อไป.